آلياژهـاى هايپريوتكتيك Al-Si
چکيده
مقدمه. 1
فصل اول: آلومينيوم و آلياژهاى آن
1-1 آلومينيم: سيماى يك فلز [6] 1
1-2 تاريخچه آلومينيم [11] 4
1-3 مشخصات آلومينيم.. 6
1-4 خواص آلومينيم [11] 6
1-4-1 وزن مخصوص كم.. 6
1-4-2 مقاومت زياد در برابر خوردگى.. 7
1-4-4 هدايت الكتريكى زياد. 7
1-4-5 هدايت حرارتى زياد. 8
1-4-6 قابليت انعكاس... 8
1-4-7 خاصيت جرقه نزدن و غير مغناطيسى بودن. 8
1-4-8 شكل پذيرى با روشهاى مختلف... 8
1-4-9 استحكام بالا در درجه حرارتهاى كم.. 8
1-4-10 قيمت زياد ضايعات و قراضه. 9
1-4-11 سمى نبودن. 9
1-5 انواع مواد آلومينيمى.. 9
1-5-1 آلياژهاى ريختگى آلومينيم.. 10
1-5-2 محصولات نيمه تمام آلومينيمى.. 10
1-6 آلياژهاى آلومينيم [7] 11
1-7 آلياژهاى Al-Si [11و7] 12
1-8 كاربردهاى آلياژهاى Al-Si 15
فصل دوم: انجماد و جوانهزايى
2-1 تعريف انجماد [2] 1
2-2 ريز كردن دانهها و بهبود خواص قطعات [7] 18
2-3 انواع جوانهزنى.. 18
2-4 مواد جوانه زا [2] 19
2-4-1 ويژگيهايى مواد جوانهزا 19
2-4-2 انواع مواد جوانهزا 19
2-4-3 عوامل موثر بر كاركرد مواد جوانهزا 20
2-5 تأثير مدت زمان تماس مواد جوانهزا با مذاب بر جوانهزايى [9] 22
2-6 تأثير به هم زدن مذاب... 23
فصـل سوم: عيوب ريختهگرى و مبانى حفرههاى انقباضـى و گـازى
3-1 تعريف عيوب و انواع آن. 1
3-2 عوامل بروز عيوب... 25
3-3 دستهبندى عيوب [1] 25
3-3-1 خطاى ابعاد و اندازه. 26
3-3-2 خطاى تركيب و تمركز غلظت... 26
3-3-3 بىشكلى.. 27
3-3-4 عيوب آخالى.. 27
3-4 تقسيم بندى حفرهها 28
3-5 حفرههاى گازى.. 28
3-5-1 علل به وجود آمدن حفرههاى گازى.. 29
3-5-2 مكانيزيم تشكيل حفرههاى گازى [4] 29
3-5-3 عوامل مؤثر برحفرههاى گازى [5، 2 و 1] 30
3-5-4 تأثير مكهاى گازى بر خواص قطعات ريختگى.. 34
3-5-5 اندازهگيرى گاز در عمليات ذوب... 35
3-5-6 روشهاى كاهش ميزان حفرههاى گازى.. 35
3-5-7 گاز زدايى.. 35
3-6 حفرههاى انقباضى.. 37
3-6-1 علل تشكيل حفرههاى انقباضى.. 37
3-6-2 مكانيزم تشكيل حفرههاى انقباضى.. 38
3-6-3 عوامل موثر بر حفرههاى انقباضى.. 38
3-6-4 تأثير حفرههاى انقباضى بر خواص قطعه. 39
3-6-5 اندازه گيرى ميزان انقباض.... 39
3-6-6 روشهاى كاستن از ميزان حفرههاى انقباضى.. 39
3-7 مكانيزيم تشكيل حفره انقباضى و گازى [5] 40
3-8 اثرات كلى عيوب ريختهگرى.. 42
3-8-1 تأثير عيوب ريختهگرى بر خواص مكانيكى.. 43
3-8-2 تأثير عيوب ريختهگرى بر خواص هيدروليكى و سطح.. 43
3-9 آزمايشهاى شناسايى عيوب ريختهگرى.. 43
3-9-1 آزمايش نفوذ رنگى.. 44
3-9-2 آزمايش پارافين.. 44
3-9-3 آزمايش جريان منغاطيسى.. 44
فصل چهارم: روند عملـى پژوهش
4-1 تركيب شيميايى آلياژ مورد بررسى.. 1
4-2 نوع مدل و قالب... 46
4-3 طراحى سيستم راهگاهى و تغذيهگذارى.. 46
4-3-1 منبع تغذيه: 46
4-3-2 سيستم راهگاهى [12] 47
4-4 آزمايشهاى انجام شده. 48
4-5 تعيين ميزان تخلخل و نحوه توزيع آن در صفحه ريختگى اصلى.. 49
4-6 بررسى متالوگرافيكى نمونهها 50
فصل پنجم: تجزيه و تحليل دادهها و نتيجهگيرى
5-1 نتايج به دست آمده. 1
5-1-1 نتيجه آزمايش كوانتومترى.. 53
5-1-2 نتايج آزمايشهاى تعيين ميزان تخلخل.. 53
5-1-3 تصاوير ميكروسكوپى.. 57
5-2 تجزيه و تحليل دادهها 59
5-2-1 بررسى ريز ساختارى.. 59
5-2-2 بررسى تأثير مقدار مواد جوانهزا بر اندازه دانهها 60
5-2-3 بررسى ميزان و چگونگى توزيع حفرهها 61
5-2-4 بررسى شكل و اندازه حفرهها 64
5-3 نتيجهگيرى كلى.. 67
منابع و مأخذ. 68
چكيده
مقدار حفرههاى انقباضى و گازى كه در خلال انجماد قطعات ريختگى ايجاد مىشوند، به جهت تأثير بر خواص مكانيكى، بخصوص انعطاف پذيرى، استحكام ضربهاى، عمر خستگى و در پارهاى موارد كيفيت سطحى قطعه از اهميت زيادى برخوردار است؛ از اين رو درك بهتر مكانيزمهاى تشكيل اين حفرهها مىتواند در ارتقاى كيفيت قطعات ريختگى تأثير بسزايى داشته باشد.
در اين پروژه، در ادامه تحقيقات گذشته، چگونگى تأثير عمليات اصلاح ساختار بر اندازه، شكل و نحوه توزيع حفرههاى انقباضى و گازى مورد بررسى قرار گرفته است. جهت انجام آزمايشها از آلياژ هايپريوتكتيك آلومينيم - سيليسيم و يك مدل صفحهاى با ابعاد مشخص استفاده گرديد. يك نمونه بدون انجام عمليات بهسازى، به عنوان نمونه مبنا، در نظر گرفته شد و تعدادى نمونه با درصدهاى مختلف مواد جوانهزاى سديمى و استرانسيومى مورد عمليات اصلاح ساختار قرار گرفتند.
درصد تخلخل قسمتهاى مختلف صفحات بار ريزى شده، با اندازهگيرى جرم حجمى (به كمك قانون ارشميدس) و مقايسه آن با جرم حجمى تئوريك آلياژ محاسبه گرديد. عكسهاى متالوگرافى تهيه شده ميزان اصلاح ساختار و شكل حفرههاى به وجود آمده را نشان مىدهد. در پايان كليه دادهها با يكديگر مقايسه شدند و بدين ترتيب تأثير عمليات بهسازى بر هر يك از پارامترهاى فوق مورد بحث و بررى قرار گرفت.